ETİL ASETAT

Cas No: 141-78-6           
EINESC No: 205-500-4
Molekül ağırlığı: 88.106 g/mol  

Kimyasal Formülü: C4H8O2
Kimyasal Yapısı

Fiziksel Özellikleri

Genel özellikler:  Renksiz sıvı

Koku:  Eter benzeri, meyvemsi

Yoğunluk:  0,902 g/cm3

Kaynama noktası: 77,1 °C

Erime noktası: -83,6 °C

Parlama noktası:  -4 °C

Buhar basıncı:  73 mmHg (Suda)

Kırılma indisi: 1,3720 nD (20 ° C)

Çözünürlük(suda): 8,3 g/100 mL (suda)

Genel Özellikleri

Etil asetat hidroksi grubunun etoksi ile yer değiştirilmesiyle oluşmuş organik bir bileşiktir. Sistematik olarak etil etanoat olarak isimlendirilir ve ‘EtoAc, ETAC veya EA’ olarak kısaltılır. Armut suyuna benzer bir kokusu vardır. Eski şaraplarda bahsedilen lezzeti oluşturan maddelerden birisidir. Sudaki çözünürlüğü azdır, genelde alkol keton eter gibi organik çözücülerde çözünür. Etanolün ve asetik asitin esteri olan etil asetat sanayide çok kullanılan güçlü bir çözücüdür ve yüksek uçuculuğu sayesinde bazı uygulamalar için çok kullanışlıdır.

Üretimi

Etil asetat endüstriyel anlamda tishchenko tepkimesi gibi alternatif yollar olsa da genelde Fischer esterleşmesi yoluyla üretilir. Fischer esterleşmesinde etanol ve asedik asit oda sıcaklığında tepkimeye sokulur.

Kullanım alanları

Etil asetat genelde çözücü ve seyreltici olarak kullanılır. Düşük toksisitesi, uygun maliyeti ve hoş kokusu nedeniyle tercih edilir. Parfümlerde çok sık kullanılır bu amaçla kullanıldığında istenilen bölgeye kokuyu bırakıp hızla buharlaşır. Oje çıkarıcı olarak asetonla beraber kullanılabilir. Boyalarda ise sertleştirici olarak görev yapar.

Etil asetat aynı zamanda kafeini çözmek için çok uygundur ve kahve, çay gibi kafein içeren ürünlerden kafeini uzaklaştırmak için kullanılır.

Bunlarla beraber etil asetat içeren karışımlar laboratuvarda kolon kromatografisinde ve ekstraksiyonlarında yaygın olarak kullanılır. Entomoloji alanında ise böcek toplama ve incelemede boğucu olarak kullanılır. Böceklerin toplandığı kapalı bir kapta yeterince etil asetat varsa böcekler dış görünüşlerine zarar verilmeden öldürülebilir. Etil asetat aynı zamanda böcekler koleksiyon amacıyla kullanılacaksa derilerini yeterince yumuşak kalmasını sağlar.

Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu

Etil asetat düşük toksisite gösterir ve sıçanlarda LD50 değeri 11,3 g/kg’a kadar çıkar. Birçok organizmada ve meyvede doğal olarak bulunur. Aşırı maruz kalma durumlarında gözler, burun ve boğazda tahrişe neden olabilir. Daha yüksek oranlarda ise güçsüzlüğe, uyuşukluğa ve bilinç kaybına sebep olabilir.

Bununla beraber Etil asetat fazlasıyla yanıcı bir maddedir ve buharı da hava ile patlayıcı karışımlar oluşturabilir. Bu yüzden ateşten ve sıcaklıktan uzaklık tutulmalı, ağzı sıkıca kapatılmış kaplarda tutulmalıdır.