Cas No: 50-70-4
EINESC No: 200-061-5
Molekül ağırlığı: 182,17 g/mol
Kimyasal Formülü: C6H14O6
Kimyasal Yapısı
Fiziksel Özellikleri
Genel özellikler: Beyaz kristal toz
Koku: Kokusuz
Yoğunluk: 1,49 g/cm3
Kaynama noktası: 1.327 ° C
Erime noktası: 95 °C
Parlama noktası: > 100 °C
Buhar basıncı: –
Kırılma indisi: –
Çözünürlük(suda): 2,350 g / mL
Genel Özellikleri
Sorbitol veya daha az bilinen adıyla glüsitol; insan vücudunda yavaşça metabolize olan tatlı bir şeker alkolüdür. Genellikle patates nişastasından elde edilir ama doğada birçok farklı meyvede de sorbitol bulunur.
Yaygın bir gıda katkısı olan sorbitol, hem iyi bir hacim arttıcıdır hem de şeker yerine kullanıldığında şekere göre daha az kalori içerir.
Üretimi
Sorbitol endüstriyel olarak glikozun yüksek basınç ve sıcaklık altında nikel veye ruthenium gibi katalizörler eşliğinde hidrojenlenmesi ile üretilir.
Biyolojik olarak ise glukozun NADH eşliğinde, aldoz redüktaz katalizörlüğünde indirgenmesiyle sentezlenir.
Kullanım alanları
Sorbitol gıdalarda ve ilaç sektöründe yaygın olarak kullanılır. Gıdalarda genelde şeker ikamesi olarak kullanılır ve şekerin yaklaşık %60’ı kadar tatlılık verir ve yine aynı miktarlarda karbonhidrat barındırır ama glisemik endeksi daha düşüktür. Bu yüzden bazı diyet ürünlerde şeker yerine sorbitol tercih edilir.
Ağızdan yüksek saflıklarda alındığında ise sorbitol kalın bağırsaklara su çekerek bağırsak hareketlerini uyarır ve müshil etkisi gösterir. Ayrıca bazı ilaçların ve ilaç kaplarının yapısında sorbitol bulunur.
Kozmetik ürünlerde de nem tutucu ve yoğunlaştırıcı olarak sorbitol kullanılır. Özellikle gargaralarda ve diş macunlarında sıkça kullanılır. Nem tutucu özelliği sayesinde gıda katkısı olarak kullanıldığında bayatlamayı geciktirir.
Ayrıca Sorbitol, deterjan sektöründe, oto bakım ürünlerinde lastik parlatıcısı yapımında gliserinle beraber veya ayrı olarak kullanılır.
Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu
Sorbitol aslında çok yüksek miktarlarda alınmadığı sürece insanlar için toksik değildir. Büyük bir moleküldür ve bu yüzden ağızdan yüksek miktarlarda alındığında ince bağırsakta çok fazla emilmeden doğrudan kalın bağırsağa geçer. Yüksek miktarlarda kullanıldığında tehlikeli ishale sebep olabilir. Ayrıca çeşitli hastalıklar sorbitole karşı tolerans değerini çok düşürüp ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verebilir.