AKRİLİK ASİT

Cas No:  79-10-7          
EINESC No: 201-177-9
Molekül ağırlığı: 72.063 g/mol  

Kimyasal Formülü: C3H4O2
Kimyasal Yapısı

Fiziksel Özellikleri :

Genel özellikler:  Berrak, renksiz sıvı

Koku: Keskin, karakteristik

Yoğunluk: 1.051 g/cm3

Kaynama noktası: 141 °C

Erime noktası: 14 °C

Parlama noktası: 68 °C

Buhar basıncı:  3 mmHg (20 °C)

Kırılma indisi: –

Çözünürlük(suda) : Tamamen karışabilir

Genel Özellikleri:

Akrilik asit veya bilinen adıyla vinilformik asit, doğrudan bir karboksilik ucuna bağlanan bir vinil grubundan oluşan en basit doymamış karboksilik asittir. Karakteristik bir kokusu vardır ve karboksilik asitlerin tipik bütün reaksiyonlarını gösterir. Akrilik asit ısı, ışık, metal veya oksijen varlığında kolayca polimerleşir ve su, alkol, kloroform ve eterle her oranda karışır. Bu özelliklerinden dolayı plastik yapımında yaygın olarak kullanılır.

Üretimi:

Akrilik asit ilk zamanlarda asetilenin hidrokarboksilasyonu ile üretilse de ekonomik sebeplerden dolayı bu yöntem değişmiş, çok büyük bir kullanım alanı olduğundan birçok farklı yöntem denenmiştir. Ekonomik ve çevresel kaygılardan ötürü birçok yöntem kalıcı olamamıştır. Günümüzde akrilik asit etilen ve benzin üretiminin yan ürünü olarak, propilenin oksidasyonu ile üretilir. Propan propilenden daha ucuz olduğu için propanla üretim için çalışmalar yapılsa da henüzbu yöntemde de ekonomik bir yol bulunmamıştır. 

Kullanım alanları:

Akrilik asit tipik bir karboksilik asit gibi bir alkol ile reaksiyona girdiğinde ilgili eseri oluşturur. Kendisi ve esterleri, sahip oldukları çifte bağ sayesinde hem kendi aralarında hem de diğer monomerlerle kolayca reaksiyona girerek plastik, kaplama, yapıştırıcı gibi birçok farklı endüstride kullanılan ham maddeleri oluştururlar. 

Akrilik asit bu polimerleşme eğiliminden dolayı başlıca plastiklerin yapımında başlangıç malzemesi olarak kullanılır. Bunların yanında kalıplanmış yapı malzemeleri, su arıtma kimyasalları, çocuk bezleri, tekstil, optik gereçler, mücevherat ve dokuma elyafı gibi çeşitli ürünleri ham maddesidir ve yüzey aktifleştirici olarak kullanılır. 

Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu

Akrilik asit birçok asit gibi gözler ile temasta çok tahriş edicidir. Bu durumlarda geri dönülmez yaralanmalara sebebiyet verebilir. Bununla beraber düşük miktarlarda solunması çok ciddi problemlere yol açmazken yüksek miktarlarda solunması insan sağlığı açısından zararlardır. Yutulması durumunda ciddi sağlık problemlerine sebebiyet verebilir. LD50 değeri hayvanlarda 340 mg/kg olarak saptanmıştır. Ayrıca akrilik asit tütün dumanının bileşenlerinden birisidir.

Akrilik asit aynı zamanda yanıcı bir sıvıdır. Buharı da yanıcıdır. Dolayısıyla depolanırken dikkat edilmeli; alev, kıvılcım, yüksek ısı gibi yangına sebep olabilecek kaynaklardan uzak tutulmalıdır. Depolanan kabın kapağı sıkıca kapatılmalı ve iyi havalandırılan serin bir yerde depolanmalıdır.