Cas No: 108-31-6
EINESC No: 203-571-6
Molekül ağırlığı: 98.057 g/mol
Kimyasal Formülü: C4H2O3
Kimyasal Yapısı
Fiziksel Özellikleri
Genel özellikler: Beyaz Kristaller
Koku: Aşırı rahatsız edici
Yoğunluk: 1.48 g/cm3
Kaynama noktası: 202 °C
Erime noktası: 52,8 °C
Parlama noktası: 102 ° C
Buhar basıncı: –
Kırılma indisi: –
Çözünürlük(suda): Reaksiyon verir
Genel Özellikleri
Maleik anhidrit, keskin bir kokuya sahip olan renksiz bir sıvıdır. Maleik asidin susuz halidir. Özellikle kaplama polimer üretiminde kullanılır. Çift yönlü fonksiyonel grubu sayesinde çok çeşitli kimyasal reaksiyonlara girmeye müsaittir ve bu yüzden her yıl dünya genelinde çok yüksek miktarlarda üretilir.
Üretimi
Maleik anhidrit eskiden benzen ve diğer aromatik bileşin oksidasyonu ile üretilse de günümüzde n-bütanın buhar fazında oksidasyonu ile üretilir. Üretimde benzen kullanımı yükselen maliyetler ve yeni gelen emisyon yasaları sebebiyle bırakılmıştır.
Kullanım alanları
Maleik anhidrit endüstriyel olarak çok farklı alanlarda kullanılsa da en çok doymamış polyester reçinelerin üretiminde kullanılır. Ayrıca termoplastik poliüretanlar, elastan elyafları, polibüten tereftalat gibi birçok kimyasalın üretiminde de maleik anhidrit öncü konumundadır.
Maleik anhidrit epoksi reçinelerin üretiminde de bir kürleme ajanı olarak kullanılır. İçten yanmalı motorların yağlarında bir dağıtıcı ve korozyon önleyici olarak görev yapar.
Ayrıca boya ve kaplamalarda kullanılan alkid reçinelerin yapımında, tatlandırıcılarda, su şartlandırma kimyasallarında ve zirai kimyasalların üretiminde maleik anhidrit kullanılır.
Bunların haricinde ise maleik anhidrit böcek ilaçları üretimi için kullanılır. 1,4-BDO ve THF üretiminde ara üründür. Suni tatlandırıcı, gıda zenginleştirici, kâğıt işleme, su arıtma kimyasallarının üretimi, epoksi sertleştirici, saç spreyleri, farmasötikler, tarım kimyasalları ve kopolimerler gibi küçük uygulama alanları da vardır.
Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu
Maleik anhidrit insanlar için toksiktir. Cilt ve göz ile temas ettiğine maleik asite hidrolize olur ve bu yüzden aşırı tahriş edicidir. Solunduğunda ise kronik astım ve akciğer ödemi gibi solunum sistemi hastalıklarına sebebiyet verebilir. Ayrıca insanlarda alerjen olabilir ve alerji oluşması durumda çok ciddi sağlık problemlerine sebebiyet verebilir.
Bunun haricinde maleik anhidrit taşınırken belli standartlara göre taşınmalıdır. Doğada ise maleik anhidrit suda ve toprak altında biyolojik olarak parçalanabilir.