Cas No: 7758-29-4
EINESC No: 100.028.944
Molekül ağırlığı: 367.864 g/mol
Kimyasal Formülü: Na5P3O10
Kimyasal Yapısı
Fiziksel Özellikleri
Genel özellikler: Beyaz Toz
Koku: Kokusuz
Yoğunluk: 2,52 g/cm3
Kaynama noktası: –
Erime noktası: 622 °C
Parlama noktası: –
Buhar basıncı: –
Kırılma indisi: 1.409 nD (20 ° C)
Çözünürlük(suda): 14,5 g / 100 mL (25 ° C)
Genel Özellikleri
Sodyum tripolifosfat, trifosforik asidinin sodyum tuzu olan inorganik bir tuzdur. Dehidre halde veya 6 su molekülüyle kompleks oluşturmuş şekilde bulunabilir. PH değeri 10’un üzerindedir. Sularda biriktiğinde ötrofikasyona sebep olur. Bu özellikle durgun sularda oksijen miktarını düşürüp canlı yaşamını tehdit etmektedir. Deterjanlarda kullanıma çok uygun olmasına rağmen bu özelliğinden dolayı tercih edilmemektedir.
Üretimi
Sodyum tripolifosfat; disodyum fosfat ile monosodyum fosfatın stokiyometrik oranlarda ve hassas şartlar altında reaksiyonuyla üretilir. Bu şekilde yılda yaklaşık 2 milyon ton üretilmektedir.
Kullanım alanları
Sodyum tripolifosfat deterjanlarda ticari ismiyle ‘dolgu maddesi’ olarak kullanılır. Sert sulardaki Mg+2 ve Ca+2 iyonlarını uzaklaştırmak için çok iyi bir iyon tutucudur. Bununla beraber iyi bir oksitleyici olduğu için kir uzaklaştırma konusunda çok başarılıdır. Yağın hidrolizi ve kirin tortulaşmasını engellemek konusunda çok iyi olduğu için bulaşık deterjanlarından çamaşır deterjanlarına diş macunundan bulaşık makinası tabletlerine kadar birçok farklı temizlik maddesinde kullanılır.
Aynı zamanda STPP nem tutucu bir emilgatör olarak sık kullanılan bir gıda katkı maddesidir.
Bunların haricinde STPP seramiklerde, dericilikte, yanmazlık maddelerinde, kauçuk üretiminde, fermentasyonda, bazı antifrizlerde, bazı anti korozyon pigmentlerde ve kağıt üretiminde kendine uygulama alanı bulur.
Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu
Sodyum tripolifostat hafif alkali olduğu için solunduğunda veya yutulduğunda tahriş edici olabilir. Aynı şekilde cilt ve gözler için zararlıdır.
Suda çözündüğü içinse çoğu atık su arıtma tesisinde bile kolayca sudan ayrılamaz ve doğada fosfat döngüsüne katılır. Özellikle durgun sularda bu şekilde ötrofikasyona sebep olarak sudaki oksijen seviyesini azaltıp su altı yaşamını tehdit eder.